Snakken naar snacks

Eten is razend interessante materie: het zegt alles over wie we zijn als individu en samenleving. Het is natuur en het is cultuur. Het idee achter het Food Film Festival is dat je, door mensen ervan te doordingen dat ze bewust moeten eten, een betere wereld kunt creëren. En met ‘bewust’ bedoelen we niet per se dat je op je calorieën let, of je wel twee stuks groente en een kilo fruit (of wat het ook was) eet. Ook gaat het er ons niet om dat je alleen maar dingen eet die niet meer dan een dagwandeling van  je vandaan gemaakt zijn. En als het dan toch van ver komt, dat het dan alleen maar in een kartonnen verpakking zit die is volgestempeld met een verzameling ‘eerlijke’ keurmerken. Of dat alles linksdraaiend biologisch dynamisch op geitenwollen sokken gemarineerd is in hypergezonde raw-food smurrie van mierikswortel.

Om te beginnen willen we dat je je simpelweg bewust bent van alles dat je eet.

Dit alles even als disclaimer bij het volgende: we gaan het namelijk hebben over snacken. Snacken heeft een onterechte negatieve connotatie. Het roept associaties op van vette frituren, ongezond vlees van verdoemd vee en zielloze fastfoodketens die apathische consumenten aan de lopende band steriele burgers in de maag splitsen.

Maar dat beeld is verstoord en onzinnig. Snacken is al zo oud als de mensheid. Of in ieder geval, zo oud als de stad. Bij opgravingen in Uruk, een van de allervroegste steden van het oude Sumerië, in wat nu Irak is, hebben archeologen restanten gevonden van kleine keukentjes aan de belangrijkste straten. De snackbars van 3500 voor Christus. Het oudste beroep mag dan prostitutie zijn, een kant en klare hap was ook vroeger niet weg.

Dit voorbeeld leert ons bovendien dat snacks verbonden zijn aan de stad: het is straatvoer. Als je in verschillende culturen op zoek gaat naar snacks, dan kom je een onwaarschijnlijke rijkheid aan ingrediënten, verschijningsvormen en stijlen tegen. Gemene delers zitten in de handigheid ervan (je kunt het makkelijk meenemen), in een redelijke simpelheid van het recept en in een algemene waardering ervan. Maar dat zijn niet per definitie slechte zaken: een gezonde en goede maaltijd kan best makkelijk eetbaar, eenvoudig en lekker zijn. En als je goed kijkt, zie je dat snackcultuur overal ter wereld de smaakmakers van een stad zijn. Snacks geven identiteit.

Overigens klinkt ‘snacken’ Engels, maar een korte internetzoektocht leert dat het woord afstamt van een Middelnederlands woord: ‘snack’ wat ‘bijten’ of ‘happen’ betekende. Ons woord ‘snakken’ komt er ook vandaan.

De negatieve associatie die veel mensen bij snacken voelen, heeft dus vooral iets met deze tijd te maken. Met de komst van industriële standaardisatie konden mensen, overal iets bestellen en precies krijgen wat ze verwachten. Bovendien was het hygiënisch, om niet te zeggen steriel. Hoewel veel snacks zijn gebaseerd op klassieke, interessante lokale gerechten, zijn de eigenzinnige smaakmakers er juist uit gehaald om plaats te maken voor standaard, in ons DNA geprogrammeerde genotsingrediënten als vet, suiker en zout. En omdat er geen 'eetstop' in ons DNA geprogrammeerd is, overeten we ons. En dat is ongezond. 

Maar ja. Het blijft lekker. Geen wonder dus, dat we af en toe snakken naar een snack. En als je het binnen de perken houdt, mag je daar best eens aan toegeven. Als je dan met je beschonken hoofd een broodje shoarma naar binnen loopt te schrokken, terwijl de overtollige knoflooksaus zich vermengd met het vet van bio-industrievee en over de rug van je hand je mouw in sijpelt, hoef je alleen maar te denken: ik ben me er bewust van. Geniet ervan!

In samenwerking met Premsela gaf het Food Film Festival de tentoonstelling 'De Etende Mens' in het Designhuis in Eindhoven vorm. Aanstaande zaterdag 25 augustus is er een uitgebreid activiteitenprogramma met een film, een gesprek en natuurlijk: fantastische snacks. Kijk hier voor het hele programma. Komt dat zien!

Deel deze weblog!

Tweet