Nieuws

'Make some noise to show you care'

'Make some noise to show you care'

Wat krijg je als je tijdens het Food Film Festival op een vroege vrijdagmiddag in een bioscoopzaal gaat zitten? Een blije broccolireclame, een bescheiden opkomst en een belangwekkend onderwerp in de documentaire No Land No Food No Life. 

Het heeft altijd iets bijzonders om op klaarlichte dag een filmzaal in te gaan. Jamie Oliver heet ons vanaf het scherm enthousiast welkom op het Food Film Festival, waar we met een kleine groep klaar zitten om de documentaire No Land No Food No Life tot ons te nemen. Het openingsshot is idyllisch: een man met paard en wagen op het Malinese platteland. De onheilspellende muziek doet echter al vermoeden dat het hierna gedaan is met het feelgood-gehalte van het evenement. Terecht ook: op indringende wijze toont documentairemaakster Amy Miller de schrijnende situatie van land grabbing in kleinschalige boerengemeenschappen in Mali, Uganda en Cambodja.

Het fenomeen land grabbing druist in tegen het principe van voedselsoevereiniteit, zoveel wordt al snel duidelijk. Grote landbouwbedrijven en investeerders nemen, soms met hulp van politiek en politie, land in bezit die families vaak al generaties onder hun hoede hebben. De boeren blijven berooid achter: zonder gewassen, zonder inkomsten en zonder compensatie. ‘We are reduced to doing anything to survive,’ aldus een Malinese boerin.

Het zijn stuk voor stuk schrijnende verhalen die worden getoond. Zo is daar de oude Ugandese boer, die in de gevangenis belandde omdat hij zijn land weigerde af te geven. Ook de jonge mannen die dagelijks met gevaarlijke chemicaliën spuiten blijven bij, te midden van zoveel natuurschoon.

De documentaire brengt op indringende wijze in beeld hoe arme, vaak ongeletterde boeren machteloos staan tegenover bedrijven en bulldozers die land inpikken. Krachtig zijn daarbij de scenes waarin gedupeerden bij elkaar komen om de situatie te bespreken en aan de kaak te stellen. ‘If you don’t protest, you could die in silence’, aldus een Ugandese boer.

Tijdens het kijken wordt duidelijk hoe we allemaal ons aandeel hebben in de complexiteit van de globale voedselproductie. Zo zijn daar plotseling enkele shots van de beurs bij de Chicago Board of Trade, waar voedselprijzen worden vastgesteld. Het zijn ook handelsverdragen, investeringen van pensioenfondsen en ons consumptiegedrag die een radartje vormen in het grote geheel. Maar vertel dat maar eens aan de Cambodjaanse boerendochter, die inmiddels op een suikerplantage werkt.’All my friends quit school. We are slaves now.’

De documentaire No Land No Food No Life werd vorig jaar al op het IDFA vertoond op voordracht van Monique van Zijl. Deze van oorsprong Zuid-Afrikaanse werkt voor Oxfam Novib, waar zij zich al jaren met landrechten bezig houdt. ‘Investment is not a bad thing in itself, as long as it happens according to the right principles,’ stelt zij. ‘Uiteindelijk gaat het om keuzevrijheid’.

In de vraag- en antwoordsessie met Van Zijl na afloop van de film wordt duidelijk hoe wij als kijkers op kleine schaal signalen kunnen afgeven tegen onrechtvaardigheid in het voedselsysteem. Zo is daar de Behind the Brands-campagne van Oxfam Novib, waarmee de tien grootste voedselbedrijven scores krijgen op verschillende componenten van maatschappelijk verantwoord ondernemen. ‘Na de totstandkoming van deze lijst hebben een aantal grote bedrijven aangegeven vanaf nu zero tolerance­-beleid te voeren als het gaat om land grabbing. Leer dus je merken kennen, ga met hen in gesprek en laat zo zien dat er vraag is naar duurzame productie. Make some noise to show you care.’

Tekst: Wieke Vink
Fotografie: Yvonne de Zeeuw


Ga terug naar nieuws overzicht


Deel dit nieuws!




blog comments powered by Disqus